Ένα παιδί μπορεί να φτάσει στην ΕΕ μόνο του, ασυνόδευτο ή έχοντας χωριστεί από τους γονείς του για πολλούς λόγους. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι διώξεις, οι διεθνείς συγκρούσεις και οι εμφύλιοι πόλεμοι, η εμπορία ανθρώπων και η λαθραία διακίνηση, καθώς και ο τυχαίος χωρισμός τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Ορισμένα παιδιά αναζητούν απλώς μόνα τους καλύτερες οικονομικές ευκαιρίες. Μεταξύ 2012 και 2022, το 16% των παιδιών κάτω των 18 ετών που υπέβαλαν αίτηση ασύλου στην ΕΕ είχαν φτάσει μόνα τους. Όταν φτάνουν στην Ευρώπη, η τύχη τους είναι συχνά αβέβαιη. Πολλά εξ αυτών εξαφανίζονται.

Η ΕΕ έχει θεσπίσει νομοθεσία ώστε να ενθαρρύνει τις χώρες της να λαμβάνουν υπόψη την ειδική κατάσταση των παιδιών μεταναστών, ενώ διεθνή, εθνικά και περιφερειακά δικαιώματα προστατεύουν τα ασυνόδευτα παιδιά. Στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, τα ασυνόδευτα παιδιά έχουν δικαίωμα στην οικογενειακή επανένωση, στην προστασία καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας ασύλου, στην πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση, και στην προστασία από αυθαίρετη κράτηση. Με βάση την εμπειρία που αποκόμισε με το σχέδιο δράσης της για τους ασυνόδευτους ανηλίκους, η ΕΕ εργάζεται σκληρά για να προστατεύσει τους ασυνόδευτους νέους ανθρώπους και όσους χωριστεί από την οικογένειά τους, ιδίως από την εμπορία ανθρώπων και τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση. Ο οδηγός του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για το Άσυλο περιγράφει αναλυτικά ποιο είναι το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού στις διαδικασίες ασύλου. Η ΕΕ έχει δημιουργήσει μια ανοικτή ευρωπαϊκή τηλεφωνική γραμμή για όλα τα αγνοούμενα παιδιά.

Η ΕΕ έχει λάβει επίσης μέτρα για την προστασία και την ένταξη των ασυνόδευτων παιδιών που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας. Το σχέδιο 10 σημείων που αποσκοπεί να ενισχύσει τη συντονισμένη υποδοχή των Ουκρανών προβλέπει τυποποιημένες διαδικασίες και ενιαίες οδηγίες για την υποδοχή και την υποστήριξη των παιδιών, καθώς και ειδικές διαδικασίες για τη μεταφορά ασυνόδευτων ανηλίκων.